Βρισκόμαστε στην ιρλανδική επαρχία των αρχών της δεκαετίας του 1920, όταν ο Ιρλανδικός Επαναστατικός Στρατός έδινε τον αγώνα της ανεξαρτησίας του νησιού από τη Βρετανία. Ο νεαρός γιατρός Ντάμιεν Ο'Ντόνοβαν ετοιμάζεται να φύγει για το Λονδίνο, για να δουλέψει στο νοσοκομείο, όταν Βρετανοί στρατιώτες εκτελούν με το έτσι θέλω έναν νεαρό φίλο του. Αισθανόμενος την κατάφορη αδικία που βιώνει ο ιρλανδικός λαός από τις βρετανικές δυνάμεις κατοχής, αποφασίζει να αφήσει την καριέρα του και να ενταχθεί στις επαναστατικές δυνάμεις, τοπικός αρχηγός των οποίων είναι ο μεγαλύτερός του αδερφός, Τέντι.
Μετά από μια προδοσία που συνετέλεσε στην σύλληψη των επαναστατών από τους Βρετανούς και την απρόσμενη απελευθέρωση μερικών από αυτούς από έναν νεαρό Βρετανό ιρλανδικής καταγωγής δεσμοφύλακα, ο Ντάμιεν με τη βοήθεια της φίλης του, Σινίντ, θα ανακαλύψει τους προδότες. Θα αναγκαστεί να εκτελέσει τον νεαρό φίλο του, Κρις.
Κι ενώ οι μάχες μαίνονται, η είδηση για κατάπαυση του πυρός και παραχώρηση δικαιωμάτων στην Ιρλανδία, αντί να ενώσει τους Ιρλανδούς, θα καταφέρει το αντίθετο, να τους χωρίσει δηλαδή σε δυο αντίπαλα πολιτικά στρατόπεδα που θα οδηγηθούν σε αιματηρό εμφύλιο. Από τη μια ο Τέντι και οι ενωτικοί που αποδέχονται τις παραχωρήσεις των Βρετανών, κι απ'την άλλη ο Ντάμιεν και οι σύντροφοί του, που δεν πείθονται από τις παραχωρήσεις αυτές, επιθυμούν πλήρη απελευθέρωση και κολλεκτιβοποίηση της οικονομίας, καθώς μια τέτοια αυτονομία ή ανεξαρτησία δεν θα σημάνει απολύτως τίποτα, παρά μόνο αλλαγή του αφεντικού και της σημαίας.
Τα δυο αδέρφια βρίσκονται πλέον αντιμέτωπα, ως μια σύγκρουση της νέας άρχουσας τάξης ενάντια στην πιο ακραίας μορφης ιδεολογία της επανάστασης. Η σύγκρουση αυτή θα χωρίσει στα δυο το λαό με θλιβερές συνέπειες.
Παρατηρώντας από απόσταση και χρονική και χωρική τα γεγονότα που περιγράφει η ταινία, είναι αδύνατον να μη νιώσει κανείς κάτι οικείο στη σύγχρονη πολιτική ιστορία του τόπου του. Απελευθερωτικές επαναστάσεις που καταλήγουν σε εμφυλίους έχει πολλές να επιδείξει η σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία, με τρανταχτό παράδειγμα τη δική μας χώρα, που μετά από επιτυχείς εκβάσεις πολέμων βγήκε η κοινωνία της βαθιά πληγωμένη. Το ποια πλευρά έχει δίκιο και ποια άδικο δεν είναι επί της ώρας για να σχολιαστεί. Εξάλλου αυτά τα έχει αναλάβει η ίδια η ιστορία, η οποία πάντα γράφεται από την πέννα του νικητή.
Ο Κεν Λόουτς σε αυτήν την κλασική του πλέον ταινία έρχεται να καταδείξει τη διαφορετικότητα ως προς την ερμηνεία της επανάστασης και των στόχων της. Από τη μία πλευρά μας δείχνει την απλή ανάγκη απελευθέρωσης από την ξένη κυριαρχία και την προοπτική μιας ειρηνικής διαβίωσης, με αρκετές όμως παραχωρήσεις. Από την άλλη μας εισάγει στην ριζοσπαστική επαναστατική ιδεολογία που, εκτός από την απελευθέρωση, απαιτεί δραστικές αλλαγές στη δομή της κοινωνίας χωρίς να κάνει βήμα πίσω, μια ιδεολογία αποφασισμένη να φτάσει στα άκρα. Υποταγμένοι οι μεν, ελεύθεροι οι δε, κανείς δεν μπορεί να το ξέρει. Η επανάσταση επιδέχεται πολλών ερμηνειών. Πολλές φορές για να πετύχεις κάτι, πρέπει να κάνεις αργά βήματα, άλλες φορές τα αργά βήματα δεν αρκούν. Το ποια ερμηνεία είναι η σωστή μόνο η ιστορία έρχεται να καταδείξει. Και οι δυο πλευρές αγωνίζονται για τον ίδιο σκοπό, τα κίνητρα όμως διαφέρουν.
Πέρα όμως από όλο αυτό το ιδεολογικό υπόβαθρο, μιλάμε πρωτίστως για μια ταινία μυθοπλασίας. Ο Λόουτς επιλέγει να τοποθετήσει στο κέντρο της ιστορίας δύο αδέρφια, για να καταδείξει ότι κάθε εμφύλιος πόλεμος είναι μεταξύ αδερφών. Λίγα χρόνια αργότερα ο δικός μας Παντελής Βούλγαρης θα τοποθετήσει κι αυτός δυο αδέρφια, έστω και χωρίς ηγετική φυσιογνωμία, στις τάξεις των δυο αντιμαχόμενων στρατών του Ελληνικού Εμφυλίου, ενός εμφυλίου με παρόμοια χαρακτηριστικά με τον προηγηθέντα ιρλανδικό.
Η ταινία απέσπασε το Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες το 2006. Στη χώρα μας πρωτοπροβλήθηκε το Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς.
The wind that shakes the barley (2006)
Σκηνοθεσία: Ken Loach
Σενάριο: Paul Laverty
Πρωταγωνιστούν: Cillian Murphy, Pádraic Delaney, Liam Cunningham, Orla Fitzgerald, Roger Allam, Damien Kearney
Διάρκεια: 126'
Δείτε το τρέηλερ της ταινίας
Βαθμολογία υπογράφοντος: 8,5/10
Μετά από μια προδοσία που συνετέλεσε στην σύλληψη των επαναστατών από τους Βρετανούς και την απρόσμενη απελευθέρωση μερικών από αυτούς από έναν νεαρό Βρετανό ιρλανδικής καταγωγής δεσμοφύλακα, ο Ντάμιεν με τη βοήθεια της φίλης του, Σινίντ, θα ανακαλύψει τους προδότες. Θα αναγκαστεί να εκτελέσει τον νεαρό φίλο του, Κρις.
Κι ενώ οι μάχες μαίνονται, η είδηση για κατάπαυση του πυρός και παραχώρηση δικαιωμάτων στην Ιρλανδία, αντί να ενώσει τους Ιρλανδούς, θα καταφέρει το αντίθετο, να τους χωρίσει δηλαδή σε δυο αντίπαλα πολιτικά στρατόπεδα που θα οδηγηθούν σε αιματηρό εμφύλιο. Από τη μια ο Τέντι και οι ενωτικοί που αποδέχονται τις παραχωρήσεις των Βρετανών, κι απ'την άλλη ο Ντάμιεν και οι σύντροφοί του, που δεν πείθονται από τις παραχωρήσεις αυτές, επιθυμούν πλήρη απελευθέρωση και κολλεκτιβοποίηση της οικονομίας, καθώς μια τέτοια αυτονομία ή ανεξαρτησία δεν θα σημάνει απολύτως τίποτα, παρά μόνο αλλαγή του αφεντικού και της σημαίας.
Τα δυο αδέρφια βρίσκονται πλέον αντιμέτωπα, ως μια σύγκρουση της νέας άρχουσας τάξης ενάντια στην πιο ακραίας μορφης ιδεολογία της επανάστασης. Η σύγκρουση αυτή θα χωρίσει στα δυο το λαό με θλιβερές συνέπειες.
Παρατηρώντας από απόσταση και χρονική και χωρική τα γεγονότα που περιγράφει η ταινία, είναι αδύνατον να μη νιώσει κανείς κάτι οικείο στη σύγχρονη πολιτική ιστορία του τόπου του. Απελευθερωτικές επαναστάσεις που καταλήγουν σε εμφυλίους έχει πολλές να επιδείξει η σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία, με τρανταχτό παράδειγμα τη δική μας χώρα, που μετά από επιτυχείς εκβάσεις πολέμων βγήκε η κοινωνία της βαθιά πληγωμένη. Το ποια πλευρά έχει δίκιο και ποια άδικο δεν είναι επί της ώρας για να σχολιαστεί. Εξάλλου αυτά τα έχει αναλάβει η ίδια η ιστορία, η οποία πάντα γράφεται από την πέννα του νικητή.
Ο Κεν Λόουτς σε αυτήν την κλασική του πλέον ταινία έρχεται να καταδείξει τη διαφορετικότητα ως προς την ερμηνεία της επανάστασης και των στόχων της. Από τη μία πλευρά μας δείχνει την απλή ανάγκη απελευθέρωσης από την ξένη κυριαρχία και την προοπτική μιας ειρηνικής διαβίωσης, με αρκετές όμως παραχωρήσεις. Από την άλλη μας εισάγει στην ριζοσπαστική επαναστατική ιδεολογία που, εκτός από την απελευθέρωση, απαιτεί δραστικές αλλαγές στη δομή της κοινωνίας χωρίς να κάνει βήμα πίσω, μια ιδεολογία αποφασισμένη να φτάσει στα άκρα. Υποταγμένοι οι μεν, ελεύθεροι οι δε, κανείς δεν μπορεί να το ξέρει. Η επανάσταση επιδέχεται πολλών ερμηνειών. Πολλές φορές για να πετύχεις κάτι, πρέπει να κάνεις αργά βήματα, άλλες φορές τα αργά βήματα δεν αρκούν. Το ποια ερμηνεία είναι η σωστή μόνο η ιστορία έρχεται να καταδείξει. Και οι δυο πλευρές αγωνίζονται για τον ίδιο σκοπό, τα κίνητρα όμως διαφέρουν.
Πέρα όμως από όλο αυτό το ιδεολογικό υπόβαθρο, μιλάμε πρωτίστως για μια ταινία μυθοπλασίας. Ο Λόουτς επιλέγει να τοποθετήσει στο κέντρο της ιστορίας δύο αδέρφια, για να καταδείξει ότι κάθε εμφύλιος πόλεμος είναι μεταξύ αδερφών. Λίγα χρόνια αργότερα ο δικός μας Παντελής Βούλγαρης θα τοποθετήσει κι αυτός δυο αδέρφια, έστω και χωρίς ηγετική φυσιογνωμία, στις τάξεις των δυο αντιμαχόμενων στρατών του Ελληνικού Εμφυλίου, ενός εμφυλίου με παρόμοια χαρακτηριστικά με τον προηγηθέντα ιρλανδικό.
Η ταινία απέσπασε το Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες το 2006. Στη χώρα μας πρωτοπροβλήθηκε το Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς.
The wind that shakes the barley (2006)
Σκηνοθεσία: Ken Loach
Σενάριο: Paul Laverty
Πρωταγωνιστούν: Cillian Murphy, Pádraic Delaney, Liam Cunningham, Orla Fitzgerald, Roger Allam, Damien Kearney
Διάρκεια: 126'
Δείτε το τρέηλερ της ταινίας
Βαθμολογία υπογράφοντος: 8,5/10
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου