31 Οκτ 2009

Ψυχή βαθιά

Πριν λίγους μήνες, όταν έγραφα για τις "Αθώες φωνές", μια ταινία που αναφερόταν στον εμφύλιο του Ελ Σαλβαδόρ και το πώς αντιμετώπιζαν τα παιδιά μέσα στην καθημερινότητά τους το γεγονός, δεν περίμενα ότι θα ερχόταν η στιγμή να γράψω για μια ταινία που αναφέρεται στον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο του 1946-1949. Ούτε καν, όταν πριν ένα χρόνο βρέθηκα στην Καστοριά και κατά τύχη πέρασα έξω από μια σπηλιά όπου γίνονταν γυρίσματα της ταινίας, μου είχε περάσει από το μυαλό ότι η ταινία θα αναφερόταν στο γεγονός αυτό.
Μεταφερόμαστε στο 1949, στο τελευταίο έτος του εμφυλίου πολέμου, και στο όρος Γράμμος της ΒΔ Μακεδονίας, όπου μαίνονται οι μάχες μεταξύ του Εθνικού Στρατού και του Ελληνικού Δημοκρατικού Στρατού των ανταρτών. Από τη μία πλευρά, το στράτευμα του Ανθυπολοχαγού Τριαντάφυλλου είχε την υποστήριξη της κυβέρνησης, των Αμερικανών και των δυτικών δυνάμεων. Από την άλλη πλευρά, το ασκέρι του Καπεταν-Ντούλα, αποτελούμενο από αντάρτες που μετά τον μεγάλο απελευθερωτικό αγώνα που έδωσαν ενάντια στη Γερμανική κατοχή, αντιτάχθηκαν στην επιβολή των δυτικών δυνάμεων στην Ελλάδα και περίμεναν βοήθεια από τη Σοβιετική Ένωση.
Τα κοινά των δύο αντιμαχόμενων πλευρών ήταν πολλά. Το κυριότερο ήταν ότι αμφότερες πλευρές αποτελούνταν από Έλληνες. Το σημαντικότερο για την εξέλιξη της ταινίας ήταν ότι στις δυο πλευρές ήταν δύο αδέλφια, ο Ανέστης, 17 χρονών, που είχε στρατολογηθεί από τον Εθνικό Στρατό, και ο Βλάσσης, 14 χρονών, που είχε στρατολογηθεί από τους αντάρτες. Κοινό των δύο αδελφών ήταν ότι γνώριζαν τα περάσματα στο βουνό και για το λόγο αυτό είχαν στρατολογηθεί από τις δυο πλευρές, παρά το νεαρό της ηλικίας τους. Είχαν γίνει ο "μοχλός" στα σχέδια των δυο πλευρών που αιματοκύλησαν το Γράμμο.
Καθώς προχωρά η ιστορία, η επιβολή της Αμερικανικής και της Βρετανικής δύναμης ήταν καταλυτική. Απαιτούν συντριβή των ανταρτών και ουσιαστικά αυτοί δίνουν τις εντολές. Στο βουνό, οι μάχες μαίνονται. Επιθέσεις αποκρούονται εκατέρωθεν, αλλά οι απώλειες είναι μεγάλες.
Τα δυο αδέρφια βρίσκονται μεταξύ τους και καθώς αντιλαμβάνονται ότι βρίσκονται σε αντίπαλα στρατόπεδα, προσπαθούν να επικοινωνούν με το δικό τους τρόπο, χωρίς να γίνονται αντιληπτοί από τους ανωτέρους τους, προστατεύοντας με το δικό τους τρόπο ο ένας τον άλλον. Όμως, στο τέλος, δεν θα μπορούν να κάνουν τίποτα για να αποσοβηθεί το μοιραίο.
Στο βάθος, η κραυγή αγωνίας της μητέρας, που αποκόπηκε από τα παιδιά της από την έναρξη του εμφυλίου, να ψάχνει παντού για να μάθει τι απογίναν, πού βρίσκονται και τι κάνουν.
Το τέλος του πολέμου θα έρθει, και οι δυο πλευρές θα μετράν απώλειες. Νικητές και νικημένοι τυπικά θα υπάρχουν, ουσιαστικά όμως όχι.

Η νέα ταινία του Παντελή Βούλγαρη, αναφέρεται σε ένα γεγονός που τάραξε τη σύγχρονη ελληνική ιστορία. Το εγχείρημα ήταν εξ ορισμού δύσκολο, αλλά στέφθηκε με επιτυχία. Ο σκηνοθέτης κατάφερε να μην πάρει θέση και να μην λάβει το μέρος κάποιας από τις αντιμαχόμενες πλευρές, δείχνοντας ότι ουσιαστικά καμιά πλευρά δεν είχε το δίκιο με το μέρος της. Έτσι ακριβώς πρέπει να παρακολουθηθεί και η ταινία, ώστε να μπει κανείς στο αληθινό νόημά της.
Η ταινία άρχισε να προβάλλεται στους κινηματογράφους στις 22 Οκτωβρίου 2009.

Ψυχή βαθιά (2009)
Σκηνοθεσία-Σενάριο: Παντελής Βούλγαρης
Πρωταγωνιστούν: Χρήστος Καρτέρης, Γιώργος Αγγέλκος, Βαγγέλης Μουρίκης, Βικτωρία Χαραλαμπίδου, Γιώργος Συμεωνίδης
Διάρκεια: 124'

Δείτε το τρέηλερ της ταινίας

23 Οκτ 2009

Κάμπεϊ, η μητέρα μας


Λίγο καιρό πριν η Ιαπωνία προσχωρήσει στις δυνάμεις του Άξονα και συμμαχήσει στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο με τη Γερμανία, ο καθηγητής και συγγραφέας Shigeru Nogami συλλαμβάνεται μέσα στο σπίτι του, μπροστά στα μάτια της συζύγου του και των δύο ανήλικων κορών τους, καθώς τα βιβλία που γράφει δεν αρέσουν στο καθεστώς, και κρίνονται ότι αντιτίθενται στα σχέδια της Ιαπωνίας για τον επικείμενο πόλεμο. Κατηγορείται ως κομμουνιστής και συλλαμβάνεται για αόριστο χρονικό διάστημα "προς συμμόρφωσιν" σύμφωνα με τον "Νόμο Διατήρησης της Ειρήνης".
Κεντρικό πρόσωπο της ταινίας γίνεται η μητέρα, Kayo, που αναλαμβάνει το δύσκολο έργο μόνη της να μεγαλώσει τις κόρες της και να τις κάνει να μάθουν να συμπεριφέρονται σαν ώριμες, σαν να μην συμβαίνει τίποτα. Υπόδηλα αναπτύσσεται μια μακρινή σχέση μεταξύ των τριών και του φυλακισμένου πατέρα, έχοντας παράλληλα να αντιμετωπίσουν τον κοινωνικό περίγυρο, είτε πρόκειται για κάποιους κακοήθεις γείτονες είτε ακόμη για τον παππού τους, αρχηγού τοπικής αστυνομίας, που εξ αρχής δεν ήθελε τον καθηγητή για γαμπρό του.
Η μητέρα κάνει πολλές προσπάθειες ώστε να αθωωθεί ο σύζυγός της και βρίσκει συμπαράσταση σε έναν νεαρό φοιτητή του, τον Yama, που ο ίδιος αναλαμβάνει να την βοηθήσει από αγάπη και υποχρέωση προς τον καθηγητή του, παρ' όλα τα προσωπικά του προβλήματα. Ο Yama γίνεται αναπόσπαστο μέλος της οικογένειας, υποκαθιστώντας τον φυλακισμένο πατέρα για τις κόρες της Kayo, μέχρι την περίοδο που η Ιαπωνία μπαίνει στον πόλεμο και αναγκάζεται να καταταγεί και να φύγει μακριά.
Τελικά, θα μπορέσουν να παρακάμψουν το σκληρό καθεστώς και να αποδείξουν την αθωότητα του καθηγητή; Θα μπορέσουν να πείσουν τον σκληρό παππού να βοηθήσει; Θα τους βρει τελικά ενωμένους η λήξη του πολέμου ή θα τους εξαφανίσει για πάντα;

Η ταινία αποτελεί αυτοβιογραφία της μικρής κόρης, Teruyo, αφιερωμένη στη μητέρα και τον πατέρα της, και περιγράφει τη ζωή της οικογένειάς της πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Η σκηνοθεσία του Yôji Yamada είναι λιτή και απέριττη, ενώ το σενάριο που υπογράφουν ο σκηνοθέτης και η Teruyo Nogami δεν διστάζει να παρουσιάσει το θάνατο με έναν τρόπο έμμεσο και συνάμα τραγικό και συγκινητικό, που υποβάλλει τον θεατή.
Η ταινία ήταν υποψήφια σε φεστιβάλ στην Ασία, καθώς και για τη Χρυσή Άρκτο στο Φεστιβάλ του Βερολίνου το 2008, χωρίς όμως να πάρει κάποιο βραβείο, παρά τη συγκλονιστική ερμηνεία της μητέρας και του φοιτητή.
Στη χώρα μας άρχισε να προβάλλεται από τις 24 Σεπτεμβρίου 2009.

Kâbê - 母べえ (2008)
Σκηνοθεσία: Yôji Yamada
Σενάριο: Yôji Yamada, Teruyo Nogami
Πρωταγωνιστούν: Sayuri Yoshinaga, Tadanobu Asano, Mitsugoro Bando, Mirai Shida, Keiko Toda, Rei Dan, Takashi Sasano, Mitsuru Fukikoshi
Διάρκεια: 133'

Δείτε το τρέηλερ της ταινίας: